Gebruikerssessie HDV 2025: Cijfers + intuïtie = inzicht

Data hebben een grote invloed op ons dagelijkse leven. Zo blijkt ook tijdens de gebruikerssessie HDV 2025, die onder invloed van de coronacijfers van fysiek naar digitaal is omgezet. De 40 aanwezige zorgprofessionals gaan in gesprek over de interpretatie van zorgdata en denken mee over de nieuwe complicatiemonitor in de HDV.

‘Stap je in de auto?’ De vraag van Sjoukje van der Bij, informatieanalist Patiëntenzorg & kwaliteit bij DHD, is ogenschijnlijk eenvoudig. De onderliggende informatie is bovendien voor iedereen hetzelfde: Er is een belangrijke vergadering met netwerkborrel op locatie en je was vooraf van plan met de auto te gaan. Echter, er is 70% kans op sneeuw. Ondanks de heldere casus lopen de antwoorden uiteen. ‘Dat komt doordat onze intuïtie een rol speelt; we maken zelf een afweging tussen de voor- en nadelen.’

En die intuïtie wordt alleen maar belangrijker als de complexiteit verder toeneemt. Cijfers kunnen daarbij een richting geven. Zo ook in de Hospital Data Viewer, die onder de noemer ‘HDV 2025’ toekomstbestendig wordt gemaakt. Van der Bij: ‘We gaan toe naar een superkubus die ons onderbuikgevoel meer kan ondersteunen en het eigenaarschap over de data verder vergroot. Het uiteindelijke doel hiermee is de processen in de zorg te begrijpen en door te ontwikkelen, onder meer door van elkaar te leren. Hierover gaan we vandaag met elkaar in gesprek – welkom!’

Een voorproefje van de filosofie achter de HDV 2025 verscheen eind vorig jaar: de interactieve COVID-module. ‘Het komt al in de buurt van wat we voor ogen hebben: ruwe cijfers die zorgprofessionals de kans geven nog meer te leren over de kwaliteit van zorg’, vertelt data scientist Jan Hoogendoorn van DHD. ‘Maar ook meer traditionele indicatoren zoals de HSMR hebben nog steeds een belangrijke signaalfunctie.’

Om dit te illustreren, geeft hij samen met stafadviseur Sjef Bremen van MUMC+ inzicht in een casus bij het Limburgse ziekenhuis. Hoogendoorn: ‘Voordat je naar de cijfers kijkt, wil je eerst weten waar je het over hebt. Daarom nemen we in dit voorbeeld over een hoger dan gemiddeld sterftecijfer een stapje terug en kijken we eerst naar de onderliggende cijfers.’

Zo bleek het sterftepercentage tijdens ziekenhuisopname sterk verhoogd te zijn en het tegenovergestelde gold voor sterfte in de korte periode na ontslag. Tegelijker kwamen demografische verschillen tussen Zuid-Limburg en de rest van Nederland naar boven. Bremen: ‘We hebben hier zoals bekend te maken met vergrijzing en ook zijn zaken als sociaaleconomische status en opleidingsniveau lager dan landelijk het geval is. Dat heeft te maken met ons verleden van mijnwerkers. Daarnaast roken we veel en speelt overgewicht een belangrijke rol. Met dit alles gaan we aan de slag.’

De acties die op basis van deze inzichten zijn geïnitieerd, gaan verder dan je bij ziekenhuisindicatoren als de HSMR zou verwachten. ‘Van opvoedingsondersteuning van jonge ouders tot verbeteringen in het onderwijs. Dat gaat zeker nog jaren duren,’ geeft Bremen aan, ‘maar je pakt het probleem daarmee wel bij de basis aan. Zo zie je maar dat sterftecijfers niet altijd direct iets zeggen over de kwaliteit van zorg, maar wel degelijk belangrijk zijn om onder de loep te nemen.’

De casus spreekt de deelnemers aan. Zo herkent iemand van het UMCG dat achter een afwijkende HSMR vaker demografische oorzaken schuilgaan. ‘Die kun je ermee aan het licht brengen, maar wat kun je er vervolgens als ziekenhuis mee? Dat is aan onder andere verzekeraars en de politiek.’ ‘Maar als umc heb je wel een regiofunctie’, vult een van zijn collega’s aan. ‘Daarom is het juist interessant om samen met externe partijen initiatieven op te starten. Mooi dat de cijfers zich daarvoor lenen.’

De volgende ontwikkeling binnen de HDV 2025 is bijna klaar: een complicatiemonitor. Waarom complicaties? ‘Omdat dit afgelopen voorjaar bovenaan jullie prioriteitenlijst stond tijdens de vorige gebruikerssessie’, blikt informatieanalist Karin Hekkert terug. Specifiek hebben we het daarbij over een ‘aandoening die tijdens een opname in het ziekenhuis is ontstaan, ongeacht de oorzaak’, aldus de definitie in de LBZ. Dit kan dus ook een complicatie zijn die geen verband houdt met de opname.

Er zijn verschillende manieren om complicaties inzichtelijk te maken. ‘Om snel met gebruikers te kunnen schakelen en in te spelen op hun behoeften, starten we met een pilot in Power BI’, vertelt Hekkert. Ze laat in een demo zien wat er tot nu toe is ontwikkeld. Zo kan worden gekeken naar de trend van nevendiagnosen ontstaan tijdens opname en kan verder worden ingezoomd op de top 10 van deze aandoeningen. Gebruikers kunnen dit vergelijken met landelijke cijfers. Ook zijn er uitgebreide filtermogelijkheden, bijvoorbeeld op opname-, ontslag- en diagnosestellend specialisme.

Als antwoord op de vraag waar ze het meest enthousiast over zijn, geven de deelnemers aan de vergelijking met de peergroup het meeste te waarderen, gevolgd door het ziekenhuisbrede inzicht in dit soort informatie. ‘Kun je ook zien of het een spoedopname was?’, vraagt een van de deelnemers. Hekkert: ‘Goede suggestie. Dat zit er in deze pilot nog niet in, maar we gaan ernaar kijken.’ Hetzelfde geldt voor het toevoegen van casemixmogelijkheden op demografische verschillen, wat een mooi bruggetje vormt met het vorige onderdeel.

Bruggetjes maken, daar is ‘semi-bijzondere gast’ Sandra Mulder ook goed in. Mulder is toezichthouder in de ziekenhuiszorg en adviseert DHD met haar jarenlange ervaring als anesthesioloog op het gebied van patiëntenzorg & kwaliteit. Nadat ze benadrukt hoe graag we de HDV-gebruikers weer eens in het echt willen ontmoeten, vat ze de ochtendsessie op een mooie manier samen.

Hierbij geeft ze onder meer aan welke kansen de complicatiemonitor biedt. ‘Er zijn in Nederland al jaren geleden goed werkende systemen bedacht, zoals door DICA vanuit een chirurgische invalshoek. De complicatiemonitor is echter wat nog miste: een manier om in bredere zin naar complicaties te kijken. DHD heeft zoveel informatie beschikbaar dat dit nu wél op een zinvolle manier kan. Erg interessant om dit samen met jullie verder in te kleuren, ik draag graag mijn steentje bij.’

Het vormt de afsluiting van een geslaagde gebruikerssessie en de aftrap voor het samenstellen van denktanks op verschillende aandachtsgebieden. Ben je HDV-gebruiker en wil je graag meedenken over sterftecijfers, ligduren, heropnamen en/of complicaties? Laat het ons weten en mogelijk zitten we binnenkort om de tafel.

Of dat een fysieke tafel zal zijn, is lastig te voorspellen. Niets is immers zo veranderlijk als het weer corona.