Jaarbeeld 2023
Ook in 2023 zette DHD zich samen met haar partners in voor het ondersteunen van zorginstellingen en medisch specialisten. In dit jaarbeeld presenteren we een greep uit de hoogtepunten. Zo werd de Datahub in beheer genomen, leverden we diverse nieuwe en verbeterde informatieproducten op, gingen we aan de slag met slimme oplossingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en kreeg de samenwerking met zelfstandige klinieken concreet vorm.
Nieuwe informatie & inzichten
Dashboards met (spiegel)informatie zijn niet meer weg te denken uit leer- en verbetertrajecten. DHD ontwikkelt dashboards binnen de thema's patiëntenzorg & kwaliteit en bedrijfsvoering & financiën. Ook in 2023 hebben we weer diverse informatieproducten ontwikkeld en vernieuwd. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met de gebruikers vanuit de zorginstellingen.
Zeldzame spierziekten op de kaart
In 2023 is een geheel nieuwe versie ontwikkeld van CRAMP, de landelijke database voor zeldzame spierziekten. In het nieuwe dashboard kunnen neurologen van umc’s onder andere de spreiding van patiënten inzien zonder extra registratielast, wat tot waardevolle inzichten leidt. Simone van den Berge (Prinses Beatrix Spierfonds): ‘Als je weet dat in een andere instelling ook een patiënt wordt behandeld met dezelfde aandoening kun je contact opnemen met de neurologen daar.’
Financiële informatieproducten volledig vernieuwd
Tot vorig jaar hadden gebruikers toegang tot het DHD-dashboard, dat bestond uit verschillende modules op het gebied van bedrijfsvoering & financiën. In 2023 zijn de modules uit deze omgeving losgetrokken en volledig vernieuwd. Voor producten als de Zorgprofielenbenchmark, Marktinformatie, de Geneesmiddelenmonitor en de Verkoopprijzenbenchmark zijn o.a. de grafieken verder uitgebreid, diverse doorsnedes toegevoegd en kunnen gebruikers nu zelf analyses maken aan de hand van analysetools. Ook kunnen voor de Zorgprofielenbenchmark downloadbestanden worden samengesteld.
Gemachtigde gebruikers kunnen via Mijn DHD naar de verschillende modules navigeren. Hiervoor hoeft niet meer zoals voorheen extra te worden ingelogd. U vindt het volledige aanbod op de pagina ‘Producten’ onder het thema bedrijfsvoering & financiën. Wilt u toegang aanvragen tot een of meerdere modules? Dit kan eveneens via de productenpagina in Mijn DHD.
Sterftemonitor toegevoegd aan de HDV
Afgelopen jaar werd de Sterftemonitor in de Hospital Data Viewer (HDV) ontwikkeld en gereleased. Op basis van feedback van testgebruikers bevat de nieuwe monitor uitgebreide mogelijkheden om zowel het sterftepercentage als de HSMR van het eigen ziekenhuis te analyseren en benchmarken. Ook kunnen aan de hand van patiënt- en opnamekenmerken verklaringen worden gevonden voor de sterftecijfers en is er aandacht voor bijzondere diagnosegroepen.
Reumatologen wisselen ervaringen uit tijdens lustrumbijeenkomst
Alweer voor de vijfde keer wisselden reumatologen afgelopen november aan de hand van het DQRA-dashboard ervaringen uit tijdens de jaarlijkse spiegelbijeenkomst. Ook spraken zij over het vervolg van de kwaliteitsregistratie DQRA, zoals de toetsing voor opname in het kwaliteitsregister. Het DQRA-dashboard werd voorafgaand aan de spiegelbijeenkomst doorontwikkeld en aangevuld met nieuwe data. Tijdens break-outsessies werd onder andere geconcludeerd dat herhaalfactoren een afwijkend beeld geven tussen de deelnemende instellingen, wat aanleiding vormde voor het uitwisselen van ervaringen.
Cataractdashboard voorzien van kwartaalrapportage
Op basis van input van gebruikers is een informatieve kwartaalrapportage voor de Cataractregistratie ontwikkeld. Deze rapportage is sinds november 2023 beschikbaar in de Cataractregistratie. De downloadbare pdf bevat spiegelinformatie van bijvoorbeeld behaalde visuswinst, complicaties en een vergelijking van de eigen data met die van andere oogartsen. Ook zijn diverse andere wijzigingen doorgevoerd aan het Cataractdashboard, inclusief een nieuwe DHD-brede huisstijl voor nog meer gebruiksgemak.
Nieuwe versie dashboard Revalidatie Impact Scores
November was dashboardmaand bij DHD; ook van de online spiegelomgeving van de kwaliteitsregistratie Revalidatie Impact Scores verscheen die maand een nieuwe versie. In het dashboard kunnen revalidatiecentra hun uitkomstmaten met elkaar vergelijken, om zo de medisch-specialistische revalidatie verder te verbeteren. In de nieuwe versie van het dashboard zijn onder andere grafieken uitgebreid, is trendinformatie toegevoegd en zijn de downloadmogelijkheden uitgebreid.
Nieuwe overzichtspagina in SKI
Sinds afgelopen jaar kunnen zorginstellingen in Spiegelinformatie Kwaliteitsindicatoren (SKI) in één oogopslag zien welke indicatoren van de Transparantiekalender (Zorginstituut Nederland) en Basisset (IGJ) afwijken van het landelijk gemiddelde. Deze nieuwe overzichtspagina helpt instellingen bij het gericht analyseren en verbeteren van de kwaliteit van zorg.
MSZ-monitor acute zorg nu ook voor NVZ-ziekenhuizen
Sinds afgelopen jaar is de MSZ-monitor acute zorg toegankelijk voor instellingen die zijn aangesloten bij de NVZ. De door DHD ontwikkelde monitor was al beschikbaar voor STZ-ziekenhuizen. Met de tool hebben ziekenhuizen inzicht in eigen kerngegevens over de verleende acute zorg en kunnen ze deze onderling vergelijken. Deze informatie kan onder meer worden gebruikt als stuurinformatie en voor het maken van regiobeelden.
Succesvolle bijeenkomst 'Kwaliteitsinformatie in beweging'
Op 30 november bezochten zo'n 150 zorgprofessionals de themadag Kwaliteitsinformatie in beweging. Tijdens deze middag behandelden diverse sprekers onderwerpen als het Integraal Zorgakkoord, kwaliteitsregistraties en de toepassing van kwaliteitsinformatie. Projectleider Dataverzameling Geertje Goedhart (foto) trapte tijdens de bijeenkomst de opening van OmniQ voor het nieuwe registratiejaar af.
Gebruikers nauw betrokken bij Hospital Data Viewer
Zorginstellingen en artsen kunnen met de Hospital Data Viewer (HDV) via verschillende indicatoren en ingangen de kwaliteit van zorg analyseren. De online tool wordt gedurende het jaar in nauwe afstemming met de gebruikers voorzien van nieuwe functionaliteiten en updates. Ook spreken we elkaar regelmatig tijdens fysieke en online bijeenkomsten. Een greep uit de activiteiten in 2023:
Demo's en workshops
Om wegwijs te worden met de nieuwe Sterftemonitor (zie bovenstaand) namen gebruikers in het najaar deel aan een online demo. Hierbij werden veel praktische tips gedeeld en was er ruime mogelijkheid voor interactie. Daarnaast organiseerden we meerdere fysieke HDV-brede workshops voor beginners en gevorderden op het kantoor van DHD.
Monitors verder verbeterd
Naast het ontwikkelen van de Sterftemonitor voerde het HDV-team het afgelopen jaar diverse verbeteringen in bestaande monitors door. Zo kwam vanuit de gebruikers de wens om IC-opnamen nog specifieker te kunnen filteren. Het resultaat is dat directe opname óp of overplaatsing náár de IC nader kan worden gespecificeerd in de HDV.
Ook is de Ligduurmonitor doorontwikkeld. Met deze tool in de HDV kunnen gebruikers antwoorden formuleren op onderzoeksvragen als: Wat is de gemiddelde ligduur en hoeveel verkeerde-beddagen zijn er bij een bepaalde aandoening? Hoe verschillen patiënten die lang of kort liggen van elkaar?
Tot slot zijn verschillende verbeteringen aan de Triggertool doorgevoerd, waardoor het gebruikersgemak van de tool voor het gestructureerd uitvoeren van dossieronderzoek is geoptimaliseerd.
Vernieuwing van de HDV
Afgelopen jaar werd gestart met de voorbereidingen op vernieuwing van de HDV, waar in 2024 verdere slagen in worden gemaakt. Ook bij dit proces is nauw contact met de gebruikers, zodat de HDV zo goed mogelijk blijft aansluiten bij het gebruik in de praktijk.
Realisatie van slimme AI-toepassingen
DHD is afgelopen jaar in samenwerking met het Expertisecentrum Zorgalgoritmen (EZA) en Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) het project PLUGIN gestart. PLUGIN heeft tot doel om klinische data in de epd's van de Nederlandse ziekenhuizen op een veilige manier te ontsluiten, waarbij de privacy van patiënten gewaarborgd blijft. Dit maakt o.a. de ontwikkeling van slimme AI-toepassingen mogelijk en ondersteunt bij gegevensuitwisseling voor bijvoorbeeld kwaliteitsregistraties, de LBZ en de NHR.
Onze eerste concrete toepassing voor het ondersteunen van zorginstellingen en artsen op basis van kunstmatige intelligentie is AI-ondersteund coderen. Met dit project kan de medische codering van dagopnamen volgens de ICD-10 deels worden geautomatiseerd. In 2023 zijn verdere verbeteringen aan het algoritme doorgevoerd. Bij een aantal ziekenhuizen voorziet het model al een groot deel van de dagopnamen van een betrouwbare hoofddiagnosecode.
‘Afgelopen jaar hebben we grote verbeteringen gerealiseerd. Het AI-model is van meer relevante informatie voorzien en we hebben een slimme manier aangeleerd om met onzekerheid om te gaan.’Maarten Zaal (informatieanalist DHD)
Goede bronregistratie als randvoorwaarde
Goede registratie aan de bron is een belangrijke voorwaarde om te komen tot betrouwbare (spiegel)informatie en slimme oplossingen, zoals hierboven gepresenteerd. DHD biedt met diverse producten en inhoudelijke kennis een bijdrage aan deze gezamenlijke uitdaging. In 2023 vonden onder meer de volgende ontwikkelingen op dit gebied plaats:
Zeldzame aandoeningen onder de loep
In 2023 zochten we actief de ziekenhuizen op. Zo startten we een ronde langs de umc’s, waarin de NFU en DHD gezamenlijk aandacht besteedden aan zeldzame aandoeningen. Zo legden we onder andere uit dat met de Diagnosethesaurus zonder extra registratielast ORPHAcodes kunnen worden vastgelegd (zie deze handreiking), wat extra mogelijkheden biedt voor internationale uitwisseling van gegevens. Wordt vervolgd!
15 ziekenhuizen gebruiken de Verrichtingenthesaurus
Ook in 2023 ging weer een aantal ziekenhuizen over op registratie van medische verrichtingen met de Verrichtingenthesaurus. In totaal maken nu 15 instellingen gebruik van de standaard voor registratie in het epd en meerdere ziekenhuizen zijn bezig met de overgang. Uiteindelijk zullen alle ziekenhuizen de Verrichtingenthesaurus implementeren. Wilt u zich hier alvast op voorbereiden? Kijk dan op onderstaande pagina.
Het succes van structuur in patiëntendossiers
In een gedurfd statement met haar proefschrift ‘The Solution is the Problem list’ deelde Eva Klappe, projectleider Registratiestandaarden bij DHD, afgelopen jaar haar bevindingen. Eva’s onderzoek bij Amsterdam UMC richtte zich op het gebruik van de probleemlijst in epd’s. Artsen kiezen met behulp van de Diagnosethesaurus een passende diagnose, probleem of klacht en deze wordt in een gestructureerd overzicht gepresenteerd in het epd.
Praktijkervaringen met de Diagnose- en Verrichtingenthesaurus
Team Registratiestandaarden van DHD bezocht in 2023 verschillende algemene ziekenhuizen om praktijkervaringen met de Diagnose- en Verrichtingenthesaurus op te doen. Programmamanager Ronald Noorman: ‘De beleving per ziekenhuis verschilt sterk, omdat bijvoorbeeld niet overal de zoekmogelijkheden van het epd even goed worden benut. Daar liggen kansen.’ In 2024 volgen meer gesprekken.
Extra afleidingen toegevoegd aan de thesauri
Elke twee maanden verschijnt een nieuwe versie van de Diagnose- en Verrichtingenthesaurus. Deze uitleveringen zijn regelmatig voorzien van uitbreidingen. Zo werden afgelopen jaar APACHE-codes voor gebruik op de IC en PICE-codes voor aandoeningen op de kinder-IC toegevoegd. Ook is de nieuwe release van de Nederlandse editie van SNOMED CT aan de thesauri gekoppeld en de RZ24-release van de NZa verwerkt.
Datahub: van programma naar beheer
Na goedkeuring van de stuurgroep is het programma van de Datahub afgerond en de beheerfase gestart. Dit gebeurde in afstemming met de klankbordgroep en stuurgroep, met vertegenwoordiging vanuit de ziekenhuizen. Voor de komende 3 jaar is een doorontwikkelagenda opgesteld en goedgekeurd, met doelstellingen als 3 nieuw aangesloten registraties per jaar en zoveel mogelijk geautomatiseerde aanleveringen. Daarnaast vonden afgelopen jaar diverse ontwikkelingen rondom de Datahub-registraties plaats, waaronder aansluiting van de Landelijke Traumaregistratie.
Datakwaliteit van de kwaliteitsregistraties
Een hoge kwaliteit van data is cruciaal om te leren en verbeteren. Dat geldt ook voor de registraties die zijn aangesloten op de Datahub. Daarom zijn de kwaliteitsregistraties Revalidatie Impact Scores en DQRA afgelopen jaar toegevoegd aan het portaal Datakwaliteit en voortgang (voorheen LBZ-portaal). Hierdoor kunnen gebruikers de compleetheid en actualiteit van de data inzien en hebben zij daarmee een beter beeld van de informatie in de dashboards. De komende tijd worden steeds meer (kwaliteits)registraties op het portaal aangesloten.
Naast bovenstaande ontwikkelingen gebeurde er afgelopen jaar ook veel rondom de terugkoppeling van (spiegel)informatie in de Datahub-registraties. Lees meer
OmniQ opnieuw drukbezocht
De indicatoren die zorginstellingen in de tool Spiegelinformatie Kwaliteitsindicatoren (SKI) kunnen analyseren, zijn samen met diverse verbeterdoelen via OmniQ aangeleverd. Ook vorig jaar was het aanleverportaal tussen januari en mei weer drukbezocht voor de verschillende dataverzamelingen. Op het moment van schrijven is OmniQ geopend voor het nieuwe registratiejaar.
Ruim 150 data-aanvragen in 2023
Onderzoekers, zorginstellingen en andere partijen kunnen data-aanvragen bij DHD indienen. Afgelopen jaar behandelden we namens de ziekenhuizen ruim 150 van deze verzoeken, wat leidde tot 95 uitleveringen in 2023. Zo werden er data-aanvragen gedaan voor wetenschappelijk onderzoek naar risicomodellen rondom antistolling, zorgzwaarte, oversterfte, relaties tussen aandoeningen en effectiviteit van medicatie. Ook zijn er regelmatig verzoeken voor landelijk beleid, zoals een doorlopend gegevensverzoek van de NZa voor de monitoring van de toegankelijkheid van zorg en de doorstroom met het oog op wachttijden.
Data-aanvraag uitgelicht
In 2023 leverde DHD voor het eerst LBZ-data door voor 5 kwaliteitsregistraties van de Nederlandse Hart Registratie (NHR). ‘Dit is een belangrijke mijlpaal. Door gevalideerde gegevens van alle ziekenhuizen toe te voegen aan onze kwaliteitsregistraties, kunnen we beter inzicht krijgen in de uitkomsten en processen van de complexe hartzorg. Voorheen moest ziekenhuispersoneel hiervoor alle behandelde patiënten nabellen voor de follow-up, nu hoefde dat nog maar voor zo’n 10% van de patiënten.’
Nu ook data van zelfstandige klinieken bij DHD
DHD gebruikte vaak als slogan Van en voor de ziekenhuizen. Met de toetreding van de Federatie Medisch Specialisten tot het bestuur werd die focus in 2022 uitgebreid naar de artsen. Sinds afgelopen jaar bedienen we ook steeds meer zelfstandige klinieken. Daarmee is DHD in toenemende mate Van en voor de medisch-specialistische zorg.
Data zelfstandige behandelcentra opgenomen in ZOOM
Door een samenwerking met Vektis wordt de ZOOM-rapportage sinds 2023 één keer per jaar verrijkt met data van zelfstandige behandelcentra (ZBC’s). De gratis kwartaalrapportage met kerncijfers en macro-ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg biedt daarmee een nog breder inzicht in het zorggebruik. Zo bevat deze Vektis-editie van ZOOM binnen het hoofdstuk over omzet nu data van topklinische en algemene ziekenhuizen, umc’s én zbc’s. Ook is in deze editie extra informatie toegevoegd over dure geneesmiddelen.
Spiegelen met DIS-data
ZKN is afgelopen jaar een project gestart om de DIS-data van zelfstandige klinieken centraal te verzamelen bij DHD. Deze data liggen ten grondslag aan de spiegels van Zorgevaluatie & Gepast Gebruik. De zelfstandige klinieken krijgen met deze spiegelinformatie inzicht in de doelmatigheid van de geleverde zorg. Bovendien kunnen zij zichzelf onderling vergelijken om verbeterpunten te signaleren. Door de toevoeging van DIS-data aan de al bestaande LBZ-aanleveringen door algemene ziekenhuizen en umc’s brengt DHD de medisch-specialistische zorg steeds completer in beeld.
‘Door het zichtbaar maken van de doelmatigheid worden de positie en toegevoegde waarde van de kliniek en onze branche versterkt. We zetten hiermee een belangrijke stap richting de doelstellingen van ZE&GG en het IZA.’Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN)
De gebruikers aan de knoppen
2023 was ook het jaar waarin een extra slag is geslagen met het verbeteren van de gebruikerservaring van onze producten. Zo is afgelopen augustus het geheel vernieuwde Mijn DHD live gegaan. Waar gebruikers voorheen op zoek moesten naar de lokaal beheerder in hun zorginstelling om toegang te krijgen tot een product, kunnen ze nu direct per mail een aanvraag doen vanuit het portaal. Ook worden in Mijn DHD onder andere relevante producten en nieuwsberichten op het profiel van de gebruiker afgestemd en kunnen snelkoppelingen naar veelgebruikte producten worden aangemaakt.
Financiële informatieproducten via Mijn DHD
De livegang van het vernieuwde klantenportaal maakte het ook mogelijk om de financiële informatieproducten direct te benaderen. Voorheen deden gebruikers dit met een aanvullende login via het DHD-dashboard, nu kunnen producten als de Geneesmiddelenmonitor, de Zorgprofielenbenchmark en Marktinformatie rechtstreeks vanuit Mijn DHD worden geopend zonder hiervoor extra gegevens in te voeren. De gebruikerservaringen van vrijwel alle informatieproducten en Mijn DHD zijn bovendien gelijkgetrokken en er kan tussen de verschillende producten heen en weer worden genavigeerd vanuit dezelfde sessie.
Leren van elkaar / kennis delen
Leren van elkaar is een belangrijk speerpunt in onze strategie. In 2023 organiseerden we de volgende bijeenkomsten, die in totaal door ruim 700 deelnemers uit ziekenhuizen en andere organisaties werden bijgewoond:
- Gebruikersdagen Bedrijfsvoering & Financiën
- Kennissessies LBZ
- Kennissessies ICD-10
- Gebruikersgroep Verrichtingenthesaurus
- Bijeenkomst 'Kwaliteitsinformatie in beweging'
- Gebruikerssessie HDV
- Workshops HDV voor beginners
- Workshops HDV voor gevorderden
- Demo sterftemonitor
Publicaties & cijfers
Toetsing voor kwaliteitsregistraties van start
2023 was ook het jaar waarin de eerste toetsingsrondes voor kwaliteitsregistraties door de Inhouds-governancecommissie (IGC) en Data-governancecommissie (DGC) van start gingen. Bij deze toetsing wordt beoordeeld of kwaliteitsregistraties voldoen aan het waarborgen en verbeteren van de kwaliteit van zorg (IGC) en of afspraken over de dataprocessen worden nageleefd (DGC). Een goedkeuring is de eerste stap om in aanmerking te komen voor opname in het register kwaliteitsregistraties bij Zorginstituut Nederland (ZiNL).
Het Shared Service Center Data Governance (SSC-DG), aangestuurd door de DGC en ondergebracht bij DHD, ondersteunt hierbij. Daarnaast ondersteunt het SSC-DG de DGC bij het opstellen van haar visie en standaardovereenkomsten voor het veld en is de projectgroep pseudonimisatie van start gegaan. Lees meer over het SSC-DG.
DHD in de media
Onze Servicedesk helpt!
Ziekenhuismedewerkers, medisch specialisten, brancheverenigingen en andere (zorg)professionals kunnen bij ons terecht met al hun vragen. In 2023 is veelvuldig gebruikgemaakt van deze service. Er waren ruim 5.500 contactmomenten per e-mail en telefoon.
Top 5 onderwerpen waarover contact is geweest:
Veiligheid gewaarborgd
Informatiebeveiliging en privacyborging zijn onderwerpen waar bij DHD veel aandacht naar uitgaat en waar al onze medewerkers naar handelen. In november 2023 vond de jaarlijkse audit plaats voor de normen NEN 7510 en ISO/IEC 27001. We hebben deze audit behaald zonder tekortkomingen, wat betekent dat de certificaten van beide normen zijn verlengd.
